Kanceri i kanalit të pankreasit është kancer me shkallë të lartë vdekshmërie. Pavarësisht nga të gjitha përpjekjet, pavarësisht nga njohuritë tona në rritje për biologjinë dhe gjenetikën e tumorit, jetëgjatësia e atyre me kancer pankreatik është përmirësuar pak gjatë 50 viteve të fundit.
Llojet e kancerit të pankreasit
Ato ndahen në dy grupe kryesore: kanceroze dhe jo kanceroze. Lloji më i njohur i kancerit të pankreasit është adenokarcinoma duktale e pankreasit, e cila e ka origjinën nga qelizat që veshin kanalet që bartin enzimat pankreatike. 85% e kancereve të pankreasit janë adenokarcinoma. Të tjerët janë kryesisht tumore neuroendokrine.
Cila është incidenca e kancerit të pankreasit?
Kanceri i pankreasit është raportuar si shkaku i 4-të më i zakonshëm i vdekjes nga kanceri në Shtetet e Bashkuara, ku statistikat mbahen mirë. Është vënë re se frekuenca e tij është rritur me 1.2% çdo vit gjatë 10 viteve të fundit. Me një projeksion të thjeshtë, ne vlerësojmë se kanceri i pankreasit do të renditet i dyti në mesin e të gjitha vdekjeve të lidhura me kancerin në vitin 2030. Kanceri i pankreasit është më i shpeshti midis moshës 65-74 vjeç. Meshkujt preken më shpesh nga kanceri i pankreasit sesa gratë.
Cilat janë simptomat e kancerit të pankreasit?
- • Dhimbje barku që rrezaton në shpinë
- • Humbje e oreksit dhe humbje peshe
- • Zverdhje të lëkurës dhe të bardhës së syve
- • Jashtëqitje me ngjyra të lehta
- • Dalja e urinës me ngjyrë të errët
- • Kruajtje e lëkurës
- • Prania e diabetit të sapodiagnostikuar
- • Shfaqja e çrregullimeve të koagulimit
Mund të ju pëlqej dhe ky artikull: Cilat janë mënyrat për të larguar dhimbjet e stomakut?
Shkaqet e kancerit të pankreasit / Cilat janë rreziqet për kancerin e pankreasit?
Këto rreziqe shqyrtohen në 3 grupe: “Ato që lidhen me ekspozimin mjedisor”, “risqet që lidhen me pacientët” dhe “predispozicioni gjenetik”. Dy të parat janë rreziqe që mund të modifikohen.
- • Pirja e duhanit është një faktor rreziku kryesor i modifikueshëm. Krahasuar me ata që nuk pinë kurrë duhan, ata që kanë pirë duhan më parë por që e kanë lënë tani, kanë 1.2 herë më shumë gjasa të zhvillojnë kancer pankreatik, dhe ata që ende pinë duhan kanë 2.2 herë më shumë gjasa të zhvillojnë kancer pankreatik. Ish-duhanpirësit kanë të njëjtin rrezik të kancerit të pankreasit si jo duhanpirësit afërsisht 20 vjet pas lënies së duhanit.
- • Obeziteti është një tjetër faktor rreziku i modifikueshëm për zhvillimin e kancerit të pankreasit. Megjithatë, lidhja ndërmjet rezistencës ndaj insulinës, hiperlipidemisë dhe hipertensionit, të cilët janë faktorë metabolikë që shoqërojnë obezitetin, dhe zhvillimit të kancerit të pankreasit është më evidente.
- • Diabeti kronik rrit rrezikun e kancerit të pankreasit me 1.5-2 herë. Diabeti i ri mund të jetë një shenjë e kancerit të pankreasit.
- • Pankreatiti kronik është një tjetër faktor rreziku për zhvillimin e kancerit të pankreasit. Megjithatë, kanceri i pankreasit është vërejtur të zhvillohet në vetëm 5% të atyre me pankreatit kronik.
- • Faktorët e rrezikut të trashëguar: Ata me grupet e gjakut A, B dhe AB kanë më shumë gjasa të zhvillojnë kancer pankreatik sesa ata me grupin e gjakut O. Përveç kësaj, ata me një histori familjare të kancerit të pankreasit kanë më shumë gjasa të zhvillojnë kancer pankreatik sesa ata pa kancer. Përveç kësaj, ata me një histori familjare të sindromave gjenetike që paraqesin rrezik për kancer, të tilla si mutacioni i gjenit BRCA2 ose sindroma Lynch ose sindroma familjare atipike molekulare malinje (FAMMM), ka të ngjarë të zhvillojnë kancer pankreatik.
- • Mosha e vjetër është një tjetër faktor rreziku për zhvillimin e kancerit të pankreasit.
Si diagnostikohet kanceri i pankreasit?
Nëse dyshohet për kancer pankreatik, mjeku juaj do të urdhërojë: analizat e gjakut (cea, ca 19-9, glukoza dhe amilaza serum, lipaza), ultrasonografia e të gjithë barkut, CT dhe MRI abdominale dhe MRCP, PET-CT dhe ekografi endoskopike (EUS). Për diagnozën patologjike, gjatë imazherisë merret një biopsi e lezionit në pankreas.
Cilat janë metodat e trajtimit të kancerit të pankreasit? Cilat janë zhvillimet e viteve të fundit?
Përhapja e kancerit përcakton opsionet e trajtimit. Modalitetet kryesore të trajtimit janë kirurgjia, kimioterapia, terapia me rrezatim ose trajtimet e kombinuara.
Ka studime që synojnë zbulimin e kancerit të pankreasit në fazat e hershme të tij, pra para se të kthehet në kancer (premalinj). Po behen përpjekje për të zbuluar dhe trajtuar kancerin e pankreasit në një kohë të tillë si heqja e polipeve përpara se të zhvillojnë kancerin e zorrës së trashë. Për më tepër, synohet të zbulohet dhe trajtohet-hiqet tumori përpara se të shfaqet, duke përdorur biomarkerët (jashtëqitje, gjak, inde) dhe metoda imazherike dhe po kryhen studime në këtë drejtim.
Cilat janë mënyrat për të parandaluar kancerin e pankreasit?
- • Mos pini duhan. Nëse pini duhan, ndaloni pirjen e duhanit.
- • Angazhohuni të qëndroni në një peshë të shëndetshme.
- • Nëse keni peshë të tepërt, humbni atë (me dietë dhe stërvitje).
- • Hani shumë fruta dhe perime
- • Qëndroni larg mishit të përpunuar dhe mishit të kuq.
Burimi: American Cancer Society
